Sprekerslijst Kosmologie

Rob van den Berg

Mail adres: mrrobvdberg@gmail.com

Profiel spreker: Zie website

Referentie: Sterrenwacht Midden Nederland

Voorwaarde: Vergoeding volgens KNVWS richtlijnen

Startplaats voor de reiskostenberekening: Leiden

Hoe groot en hoe oud is het heelal en hoe weten we dit?

Hoe bepalen we de ouderdom van de verschillende hemellichamen en hoe meten we de ontzagwekkende afstanden in het schijnbaar oneindig grote heelal? Wat was er voor de oerknal en wat zit er voorbij de grenzen van het heelal? Aan de hand van verschillende voorbeelden en met hulp van de nieuwste inzichten in de wetenschap gaat Rob van den Berg dieper in op deze vragen.

Kennisniveau: Nieuwkomer tot beginner

Prof. dr. Han Zuilhof

Mail adres: han.zuilhof@wur.nl

Profiel spreker: Zie website

Referentie: Wikipedia

Voorwaarde: Vergoeding volgens KNVWS richtlijnen

Startplaats voor de reiskostenberekening: Wageningen

De leeftijd van het heelal

Het is moeilijk voor te stellen dat we de maximale leeftijd van ‘alles’ kunnen geven, laat staan tamelijk nauwkeurig. Je weet bijvoorbeeld vermoedelijk niet eens wanneer je bet-overgrootouders precies leefden, of hoe oud de oudste kerk in je stad is.  Toch is dat, een antwoord op hoe oud ‘alles’ is, wel goed mogelijk. In deze lezing worden – na een korte historische context en uitleg over o.a. witte dwergen – drie moderne astronomische methoden uitgelegd en vergeleken, om aan het eind van de avond tot een nauwkeurige schatting te kunnen komen van de leeftijd van het heelal.

Kennisniveau: Beginner

Robert de Jong

Mail adres: info@ImagineAbove.nl

Profiel spreker: Zie website

Referentie: ImagieAbove.nl

Voorwaarde: Vergoeding volgens KNVWS richtlijnen

Startplaats voor de reiskostenberekening: Barneveld

Het allereerste begin van het heelal

Het heelal is voor ons mensen onbevattelijk groot. Iets groters bestaat er niet. Door onze telescopen kunnen we slechts een deel van dit heelal zien. Binnen dat kader doen we al sinds mensenheugenis uitspraken over het hele heelal en de wordingsgeschiedenis en het ‘bijna’ begin daarvan. Is het OOIT of NOOIT begonnen? Meer opties zijn er niet. En toch geven beide scenario’s ons filosofische vervolgvragen waar de mens niet meer uitkomt. De wetenschap en de filosofie laten ons hier in de steek. Wat blijft er over? Het gewoon ‘nooit niet’ weten?

De oerknaltheorie wordt meestal gebruikt om antwoord te geven dat het heelal OOIT begonnen is. De oerknal heeft daar echter niets mee te maken, omdat het zich beperkt tot hoe het heelal zich daarna ontwikkelde. Elke vorm van kennis en ervaring schiet ons tekort als we nadenken over het absolute begin van het heelal en wat net daarvoor gebeurde, of mag je deze uitspraak zelfs niet doen? Alleen de metafysica en de filosofie kan ons nog helpen.

Aan het einde van de voordracht doen we een quiz die je met je mobiele telefoon kunt beantwoorden.

Kennisniveau: Beginner

Quasars

Het heelal is vooral leeg. Temidden van die leegtes bestaat er hier en daar een sterreneiland. Dat zijn plaatsen in het heelal waar miljoenen tot miljarden sterren bij elkaar aanwezig zijn. Dat zijn de sterrenstelsels. Het mooiste voorbeeld hiervan is de Andromedanevel (M31), maar ook onze eigen Melkweg. Daar ‘wonen’ we zelf in. Die sterrenstelsels zijn ooit begonnen als Quasars. Die worden gezien als de eerste sterrenstelsels in wording / ‘baby-sterrenstelsels’. Ze staan veelal extreem ver weg van de Aarde, en zijn rond de duizend keer zo helder als een gewoon sterrenstelsel. Geen één hemelobject geeft zoveel licht dan de Quasar. Wat is de oorzaak dat een Quasar zoveel licht geeft? Wat kunnen we leren van het nog jonge heelal? Kun je een quasar met een amateurtelescoop zien?

Aan het einde van de voordracht doen we een quiz die je met je mobiele telefoon kunt beantwoorden.

Kennisniveau: Beginner