De planeet Mercurius
De planeet Mercurius is een binnenplaneet. Deze wereld draait veel dichter bij de Zon zijn jaarlijkse rondjes dan de Aarde. Hierdoor komen de zonnevlammen een enkele keer bij het oppervlak van Mercurius aan. Mercurius heeft geen damprking, dus alleen het oppervlak kan van temperatuur veranderen.
Waaraan herken je Mercurius aan de hemel?
Doordat Mercurius een binnenplaneet is, is deze wereld altijd, en met moeite, in de buurt van de Zon te zien en wel als een onbeduidend sterretje overdag en niet in de nacht. Dat maakt het makkelijk, maar ook juist moeilijk, want de Zon ernaast is zo fel.
Binnenplaneten staan altijd dichter bij de Zon dan de Aarde. Hierdoor is de Mercuriusbaan om de Zon veel korter dan die van de Aarde. De jaarlijkse baanlengte is veel kleiner en dus duurt een Mercuriusjaar slechts 58 dagen. Ofwel om de ruim twee maanden zie je Mercurius weer ondergaan op de plek waar de Zon even daarvoor is ondergegaan. Dat is de regelmaat van Mercurius.
Je kunt Mercurius zien op het moment dat de Zon bijna ondergaat en daarna. Mercurius staat dan ergens boven de Zon. In de ochtend kun je ook Mercurius zien. Dan zie je het vlak boven de plek waar de Zon zo gaat opkomen in het oosten.
Wat is er bijzonder aan Mercurius?
Mercurius is een stuk kleiner dan de Aarde, en heeft geen dampkring, maar zit wel vol met kraters aan het oppervlak, net als onze Maan.
Mercurius staat heel dicht bij de Zon. Er is geen dampkring, en daardoor is Mercurius niet geschikt om er met mensen naar toe te reizen.
In 2018 is ontdekt dat zich in de baan van Mercurius een ring van ruimtestof bevindt. Het lijkt dat deze ring nog niet zo lang geleden is ontstaan, want de ring staat zo dicht bij de Zon, dat dit stof onmiddellijk in de Zon zou vallen. Ook kan het komen dat deze ring steeds weer aangevuld wordt. Mogelijk vallen er rotsblokken op het oppervlak van Mercurius, waardoor er stof de ruimte in geslingerd wordt.
De planeet Venus
De planeet Venus is een binnenplaneet. Deze wereld draait dichter bij de Zon zijn jaarlijkse rondjes dan de Aarde. Hierdoor is het er warmer dan op Aarde.
Waaraan herken je Venus aan de hemel?
Doordat Venus een binnenplaneet is, is deze wereld altijd een beetje in de buurt van de Zon te zien. Deze wereld is niet te missen aan de nachthemel. De helderheid is veel feller dan de felste ster. Dit alles maakt het makkelijk om Venus te vinden. In Openbaring 22:16,17 lezen we: ‘Ik ben de wortel en het geslacht van David, de blinkende morgenster. En de Geest en de bruid zeggen: Kom!’. Dat duidt op de planeet Venus.
Binnenplaneten staan altijd dichter bij de Zon dan de Aarde. Hierdoor is de Venusbaan om de Zon korter dan die van de Aarde. De jaarlijkse baanlengte is kleiner en dus duurt een venusjaar slechts 225 dagen. Het duurt ongeveer 1½ jaar voordat je Venus weer onder ziet gaan op de plek waar de Zon die dag is ondergegaan. Dat komt doordat de Aarde ook om de Zon gaat. Dat is de regelmaat van Venus.
Venus zie je altijd een beetje in de buurt van de Zon. Je kunt Venus zien op het moment dat de Zon bijna ondergaat en daarna. Venus staat dan ergens boven de Zon. In de ochtend kun je ook Venus zien. Dan zie je het ergens boven de plek waar de Zon gaat opkomen in het oosten.
Wat is er bijzonder aan Venus?
Venus is bijna net zo groot als de Aarde, en heeft ook een dampkring, maar het broeikasgaseffect is veel groter. Wat dat betreft kunnen we veel leren van Venus. De dampkring van Venus is onmenselijk heet.
Venus staat heel dicht bij de Aarde, maar is niet geschikt om er met mensen naar toe te reizen. Het is er te warm en de samenstelling van de dampkring is zwaar giftig voor mensen.
In 2023 is er op Venus een grotere concentratie fosfinegas in de atmosfeer gevonden dan de oorspronkelijke ontdekking in 2020 Dit gas wordt gemaakt door levende organismen. Er wordt gespeculeerd dat microbacteriën in een zuurstofarme omgeving van de dampkring verantwoordelijk zouden kunnen zijn voor het genereren van dit fosfinegas.
De planeet Aarde
De planeet Aarde staat in de leefbare zone van de Zon. Staat de Aarde dichter bij de Zon, dan wordt het hier te warm voor het leven. En zo ook als de Aarde verder weg staat van de Zon, dan wordt het hier te koud voor het leven. Er zijn 2 planeten die dichter bij de Zon hun baatjes trekken en 5 die juist verder van de Zon af staan.
Wat is er bijzonder aan de Aarde?
De Aarde heeft een dampkring waardoor er ook een broeikaseffect is. Het leven op de Aarde heeft een broeikaseffect nodig, zodat de dag – en nachttemperaturen niet al te veel variëren. De dampkring heeft de juiste samenstelling voor het leven op Aarde. Sommigen zeggen: Dat moet ook wel want anders kun je dit niet schrijven. De Aarde heeft ook een voldoende groot magneetveld om de gevaarlijke straling van de Zon voor ons tegen te houden. Ook de Maan staat op de juiste afstand voor de eb en vloed die de fauna en flora nodig heeft.
Nergens in het zonnestelsel is het zo goed toeven voor de mens als op Aarde. Het is hier leefbaar.
Steeds meer komen de mensen tot de ontdekking dat het klimaat in de dampkring van de Aarde aan het veranderen is. Dat zijn de gevolgen van de economische activiteiten op de Aarde. Het zijn ook de gevolgen van mensen die de korte termijn belangrijker vinden dan de lange termijn. Weet dat ook de Zon aan deze klimaatverandering een bijdrage levert, maar het is niet te kwantificeren. De motivatie voor de mensheid zal zakken om wat aan die klimaatverandering te doen, als meer bekendheid wordt gegeven dat de oorzaak te vinden is binnen de dampkring, maar ook buiten de dampkring.
De planeet Mars
De planeet Mars is een buitenplaneet. Deze wereld draait zijn jaarlijkse rondjes om de Zon, maar verder weg van de Zon dan de Aarde. Hierdoor is het er kouder dan op Aarde.
Waaraan herken je Mars aan de hemel?
Mars is een buitenplaneet en is eenvoudig te vinden aan de nachthemel. Deze wereld is niet rood, maar oranje van kleur. Dat komt doordat het oppervlaktegesteente ijzerrijk is en dat ijzer is verroest. Weet daarbij dat er vocht nodig is om iets te laten roesten. Mars is zo fel als een gemiddelde ster. Mars hoeft niet in de buurt van de Zon te staan en dus is Mars ook soms midden in de nacht rondom het zuiden te zien. Mars kan ook in oppositie staan. Dan staat de Aarde tussen Mars en de Zon. Als Mars zichtbaar is, is de Zon onder de horizon. Doordat Mars soms langs de Aarde gaat, maar ook achter de Zon kan staan, kan de helderheid flink variëren.
Buitenplaneten staan altijd verder van de Zon dan de Aarde. Hierdoor is de Marsbaan om de Zon langer dan die van de Aarde. De jaarlijkse baanlengte is groter en dus duurt een marsjaar 1.88 aardjaren. Na ongeveer twee jaar is Mars opnieuw in oppositie. Dat is de regelmaat van Mars.
Mars kun je prima aan de nachthemel zien als de Zon al lang onder is. Dat wil niet zeggen dat Mars ook in de buurt van de Zon kan staan. Mars heeft gewoon meer vrijheden aan het hemelgewelf dan een binnenplaneet.
Wat is er bijzonder aan Mars?
Mars is kleiner dan de Aarde, en heeft een ijle dampkring. Het is dus lastig landen op Mars met een grote raket, want je kunt moeizaam remmen met een parachute en remmen op brandstof is heel kostbaar, want die brandstof moet je meenemen als je opstijgt vanaf de Aarde. Mars heeft ook water en zuurstof en andere elementen om raketbrandstof te maken. Ook is Mars redelijk dicht bij de Aarde, zodat je in een half jaar ernaar toe kunt reizen.
Mars staat redelijk dicht bij de Aarde. De temperaturen variëren van ongeveer -50 tot +20 graden. Het is er aardig geschikt om er met mensen naar toe te reizen.
Op Mars rijden in 2023 nog steeds karretjes rond en nu is er ook een helicopter. Deze ontdekken steeds weer dat Mars vroeger een fluïtide had en een dampkring. Er zijn aanwijzingen dat er nu nog leven is, maar er is niets concreets ontdekt.
De planeet Jupiter
De planeet Jupiter is een buitenplaneet. Deze wereld draait zijn jaarlijkse rondjes om de Zon, maar verder weg van de Zon dan de Aarde. Hierdoor is het er kouder dan op Aarde.
Waaraan herken je Jupiter aan de hemel?
Jupiter is een buitenplaneet en is eenvoudig te vinden aan de nachthemel. Deze wereld is zichtbaar in wit licht. Jupiter is feller dan de felste ster, maar minder dan Venus. Jupiter hoeft niet in de buurt van de Zon te staan en dus is Jupiter ook soms midden in de nacht rondom het zuiden te zien. Jupiter kan ook in oppositie staan. Dan staat de Aarde tussen Jupiter en de Zon. Als Jupiter zichtbaar is, is de Zon onder de horizon.
Buitenplaneten staan altijd verder van de Zon dan de Aarde. Hierdoor is de Jupiterbaan om de Zon langer dan die van de Aarde. De jaarlijkse baanlengte is een stuk groter en dus duurt een jupiterjaar 11.86 aardjaren. Ofwel Jupiter staat langdurig in hetzelfde sterrenbeeld. Elk jaar gaat Jupiter naar het volgende sterrenbeeld van de 12 sterrenbeelden van de dierenriem. De beweging van Jupiter herhaalt zich dus elk aardjaar, maar dan steeds een maand later. Dat is de regelmaat van Jupiter.
Jupiter kun je prima aan de nachthemel zien als de Zon al lang onder is. Dat wil niet zeggen dat Jupiter ook in de buurt van de Zon kan staan. Jupiter heeft gewoon meer vrijheden aan het hemelgewelf dan een binnenplaneet.
Wat is er bijzonder aan Jupiter?
De Aarde past ongeveer 1000x in Jupiter. Het is een gaswereld die bekend staat om zijn grote rode vlek. Dat is een lagedrukgebied in de buitendelen van Jupiter waar de Aarde wel 4x in past.
Jupiter is geheel ongeschikt om er met mensen naar toe te reizen. Het is een gaswereld, dus je kan er niet landen.
In 2023 is ontdekt dat er golven zijn in het grensgebied tussen de zonnewind en de magnetosfeer van Jupiter. NASA’s Juno satelliet heeft dat gemeten.
De planeet Saturnus
De planeet Saturnus is een buitenplaneet. Deze wereld draait zijn jaarlijkse rondjes om de Zon, maar verder weg van de Zon dan de Aarde. Hierdoor is het er kouder dan op Aarde.
Waaraan herken je Saturnus aan de hemel?
Saturnus is een buitenplaneet en is te vinden aan de nachthemel. Deze wereld is zichtbaar in wit / gelig licht. Saturnus komt over al een duidelijk zichtbare middelmatig heldere ster. Saturnus hoeft niet in de buurt van de Zon te staan en dus is Saturnus ook soms midden in de nacht rondom het zuiden te zien. Saturnus kan ook in oppositie staan. Dan staat de Aarde tussen Saturnus en de Zon. Als Saturnus zichtbaar is, is de Zon onder de horizon.
Buitenplaneten staan altijd verder van de Zon dan de Aarde. Hierdoor is de saturnusbaan om de Zon langer dan die van de Aarde. De jaarlijkse baanlengte is veel groter en dus duurt een saturnusjaar 29½ aardjaren. Ofwel Saturnus staat langdurig in hetzelfde sterrenbeeld. Om de ruim twee jaar gaat Saturnus naar het volgende sterrenbeeld van de 12 sterrenbeelden van de dierenriem. De beweging van Saturnus herhaalt zich dus elk aardjaar maar dan steeds een paar weken later. Dat is de regelmaat van Saturnus. Staan Jupiter en Saturnus bij elkaar, dan is dat over ruim een jaar niet meer zo, maar ze staan nog wel bij elkaar in de buurt.
Saturnus kun je prima aan de nachthemel zien als de Zon al lang onder is. Dat wil niet zeggen dat Saturnus ook in de buurt van de Zon kan staan. Saturnus heeft gewoon meer vrijheden aan het hemelgewelf dan een binnenplaneet.
Wat is er bijzonder aan Saturnus?
Saturnus is groot, maar Jupiter is nog groter. Het is een gaswereld die bekend staat om zijn grote ringensysteem. Als je de ringen van Saturnus vergelijkt met een CD-plaatje, dan zou de dikte ervan een duizendste millimeter zijn. Het gas op de noordpool gaat rond, maar in een zeshoek vorm.
Saturnus is geheel ongeschikt om er met mensen naar toe te reizen. Het is een gaswereld, dus je kan er niet landen.
Saturnus heeft zeer veel manen. In 2023 zijn er tot nu toe 62 nieuwe manen ontdekt.
De planeet Uranus
De planeet Uranus is een buitenplaneet. Deze wereld draait zijn jaarlijkse rondjes om de Zon, maar verder weg van de Zon dan de Aarde. Hierdoor is het er kouder dan op Aarde.
Waaraan herken je Uranus aan de hemel?
Uranus is een buitenplaneet en is te vinden aan de nachthemel mits het kraakhelder is. Deze wereld is zichtbaar in wit licht. Uranus komt over al een lichtzwak sterretje. Uranus hoeft niet in de buurt van de Zon te staan en dus is Uranus ook soms midden in de nacht rondom het zuiden te zien. Uranus kan ook in oppositie staan. Dan staat de Aarde tussen Uranus en de Zon. Als Uranus zichtbaar is, is de Zon onder de horizon.
Buitenplaneten staan altijd verder van de Zon dan de Aarde. Hierdoor is de uranusbaan om de Zon langer dan die van de Aarde. De jaarlijkse baanlengte is veel groter en dus duurt een uranusjaar 84 aardjaren. Ofwel Uranus staat zeer langdurig in hetzelfde sterrenbeeld. Om de 7 jaar gaat Uranus naar het volgende sterrenbeeld van de 12 sterrenbeelden van de dierenriem. De beweging van Uranus herhaalt zich dus bijna elk aardjaar. Het verschuift heel langzaam door de jaren heen. Dat is de regelmaat van Uranus.
Wat is er bijzonder aan Uranus?
Uranus is groot, maar Jupiter is nog groter. Het is een gaswereld. Bijzonder is dat de draaiingsas bijna in het vlak staat waarin Uranus ook on de Zon draait. Hierdoor is het op Uranus 42 jaar licht en daarna 42 jaar donker.
Uranus is geheel ongeschikt om er met mensen naar toe te reizen. Het is een gaswereld, dus je kan er niet landen.
In 2023 heeft de James Webb Space Telescope een foto van Uranus gemaakt. Voor het eerst zijn de ringen van Uranus zo goed zichtbaar gemaakt op de foto. Je kunt de ringen tellen.
Robert de Jong
De planeet Neptunus
De planeet Neptunus is een buitenplaneet. Deze wereld draait zijn jaarlijkse rondjes om de Zon, maar verder weg van de Zon dan de Aarde. Hierdoor is het er kouder dan op Aarde.
Waaraan herken je Neptunus aan de hemel?
Neptunus is een buitenplaneet die zo ver weg staat van de Aarde, dat deze niet te vinden is aan de nachthemel zonder een telescoop. Deze wereld is dan zichtbaar in wit licht.
Buitenplaneten staan altijd verder van de Zon dan de Aarde. Hierdoor is de neptunusbaan om de Zon langer dan die van de Aarde. De jaarlijkse baanlengte is veel groter en dus duurt een neptunusjaar 165 aardjaren. Ofwel Neptunus staat tientallen jaren in hetzelfde sterrenbeeld. Om de 13 jaar gaat Neptunus naar het volgende sterrenbeeld van de 12 sterrenbeelden van de dierenriem. De beweging van Neptunus herhaalt zich dus bijna elk aardjaar. Het verschuift heel langzaam door de decennia heen. Dat is de regelmaat van Neptunus.
Wat is er bijzonder aan Neptunus?
Neptunus is groot, maar Jupiter is nog groter. Het is een gaswereld. Bijzonder zijn de grote windsnelheden op de planeet, terwijl de planeet zelf juist ver van de Zon staat.
Neptunus is geheel ongeschikt om er met mensen naar toe te reizen. Het is een gaswereld, dus je kan er niet landen.
In 2023 is ontdekt dat naast de reeds bekende grote donkere vlek op Neptunus er een kleinere maar heldere witte vlek zichtbaar is. De oorsprong hiervan is onduidelijk voor een wereld die zo ver van de Zon staat. De hele planeet wordt egaal en met weinig zonnewarmte beschenen.
