Tot 1992 was de verwachting van velen dat ons ‘zonnestelsel / planetenstelsel’ zeker niet uniek zou moeten zijn. Als je bedenkt dat er vele honderden miljarden sterren in het heelal zijn die lijken op de Zon, dan moeten er toch veel meer zijn? Toch was er in het heelal nog nooit een ander planetenstelsel gevonden. Dat waren de feiten. Dat het er zou moeten zijn was enkel ‘wishful thinking’; niet gebaseerd op kansberekening en dus gebaseerd op een gevoel.

Uniciteit is benauwend

Waar kwam dat benauwende gevoel in een puur wetenschappelijke visie vandaan dat ons planetenstelsel een mogelijke uniciteit is? Uiteindelijk weten we als mens niet beter dan dat het leven, zoals we dat kennen, alleen kan bestaan op planeten die wat lijken op de Aarde, en als ons planetenstelsel uniek is, dan is het leven dat ook. Voor gelovigen die waarde hechten aan een buiten natuurlijke ratio, of een inherente ratio in de natuur, is dat minder van belang. Het is wat het is. Dat is hoe het ontworpen en geschapen is. Gelovigen die de bijbel van kaft tot kaft geloven ervaren het als bedreigend dat er meer planetenstelsels zouden zijn in die onmetelijke kosmos. In het begin van het bijbelboek Genesis staat hier niets over geschreven.

Bij ons in de buurt bestaan andere planetenstelsels

In 1992 werden de eerste twee exoplaneten ontdekt. Dat zijn planeten bij een andere ster dan de Zon. Het bizarre is dat ze ontdekt werden waar we niet zouden zoeken. Ze trokken hun baantjes om de de pulsar PSR B1257+12 in onze eigen Melkweg en zelfs in de buurt van ons (afstand = 2316 lichtjaar). Op zich mooi en bizar tegelijk. Bizar want een pulsar ontstaat uit een ster die explodeert als een supernova en die alles vernietigt wat in de directe omgeving is. Hoe kunnen daar dan nog planeetbanen zijn dan na zo’n explosie?

Is het wetenschappeljk nu bewezen dat planetenstelsels overal in het heelal aanwezig zijn? Het antwoord is ‘nee’. We weten anno 2024 zeker dat er in onze Melkweg, en meer precies alleen bij ons in de buurt in ons eigen sterrenstelsel exoplaneten zijn. Het zijn er op dit moment zelfs meer dan 5700. De rest is nog steeds wetenschappelijk niet aangetoond en is alleen nog steeds een onderbuikgevoel.

In een ander sterrenstelsel bestaan gasschijven om een ster

Nieuw is dat er voor het eerst om Herbig Haro object HH1177 een gasschijf gevonden is in een ander sterrenstelsel dan onze Melkweg, en wel in de Grote Magelhaense wolken die voor een sterrenstelsel vlak bij staat (158.200 lichtjaar). Dat is nog geen planetenstelsel, maar het is een stapje op weg daar naar toe. We weten wel dat planeten ontstaan uit een gas en stofschijf. Het betekent wel dat als we een gasschijf in een ander sterrenstelsel gevonden hebben in onze kosmologische achtertuin, dat het zeer waarschijnlijk is dat het er niet bij twee blijft. Twee is wetenschappelijk meer dan het dubbele van één. Eén is maar uniek.

Ons planetenstelsel blijft tegelijk ook uniek

Nieuw is dat we wetenschappelijk bezien zeker weten dat er miljarden gasschijven zijn om sterren in ook vele miljarden sterrenstelsels anders dan in onze Melkweg. Gasschijven zijn niet uniek. Tegelijk blijft ons planetenstelsel ook wel uniek. Nergens zijn er tot nu toe exoplaneten gevonden die lijken op de Aarde, maar de James Webb Space Telescope is hard op weg om aan te tonen dat ook dit het geval is.